تعدادي از عمارات و محوطه هاي باستاني در شهرستان ابهر در نوشته هاي قبلي معرفي شده اند اينجا برخي ديگر از عمارات و محوطه هاي باستاني شهرستان را معرفي مي كنم
ارگ سلطنتي ابهر
معبد صخره اي داش كسن ابهر
بناي تاريخي چلبي اوغلي ابهر
حمام سالار ابهر
گويند وقتي امير تيمور به ابهر حمله كرد مردان جنگي ] ابهر[ حصار گرفتند و در داخل قلعه به مقاومت پرداختند امير تيمور روزهاي دراز شهر را در محاصره داشت و بسياري كشته داد اما لشكريان تيمور 10 برابر بيشتر از مردان جنگي داخل شهر بودند و با منجنيق و باروت ديوار قلعه را خراب كردند و شهر را گرفتند امير تيمور چنان عادت داشت كه هر شهري را به زور مي گشود و در گشودن ان شهر تلفات مي داد زنان شهر را در ميان سربازان تقسيم مي كرد ولي در ابهر هيچ زن جواني به سربازان امير تيمور نرسيد زيرا اين پاكيزگان وقتي ديدند كه ديوار شهر فرو شكست همگي در داخل قلعه با كارد و شمشير به زندگي خود پايان دادند و سربازان امير تيمور با جسد زنان جوان و زيباي ابهر روبرو شدند.
نقل است كه امير تيمور چون چنان ديد لحظاتي بهت زده فروماند و انگاه گفت كاش زني از ابهر همسرم بود چنين پاكان و نجيباني در دنيا نظير ندارند
منبع:كتاب ابهر گذري و نظري نويسنده: آقاي محمد آقا محمدي
منطقة ابهر و مناطق اطراف ابهرود ( ابهر چاي) , از نخستين زيستگاههاي انساني در ايران است و از پيشينة تاريخي طولاني برخوردار است . در هزارة دوم پيش از ميلاد , درة ابهررود از رونق قابل توجهي برخوردار بوده است درقرن نهم پيش از ميلاد , مادها در اين منطقه اتحاديه اي از قبيله هاي گوناگون را به وجود آوردند كه مقر آن در ابهر چاي بوده است .در زمان روي كارآمدن حكومت ايلخانان و انتخاب سلطانيه به عنوان پايتخت , اين منطقه به علت برخوردارشدن از شبكه هاي جاده اي اهميت ارتباطي قابل توجهي به دست آورد .وجه تسميه اين شهر از واژة پهلوي (اوهر) گرفته شده است. اين واژه به معناي محل بستن آب هاست . جايگاه نخستين خانه هاي اين شهر , تپه اي باستاني به نام تپة قلعه است و دركنارة راست ابهر رود جاي دارد. اين محل يكي از نخستين زيستگاههاي انساني منطقة زنجان به شمار مي رود و حداقل از اوايل هزارة چهارم پيش از ميلاد مورد استفاده و محل سكونت جماعت هاي آغازين بوده است .
در آثار البلاد و اخبار العباد آمده است كه :